Çocuklara Ölüm Nasıl Anlatılır?
Güzel bir haftadan merhaba sevgili okuyucularım. Bu hafta sizlere erişkin olarak bizlerin bile kabullenmekte güçlük yaşadığımız bir mevzudan anlatmak isterim; ölüm ve ölüm hakkında konuşmak. Bu yazımda evlatların ölüm ile ilgili soruları ne olabilir, çocuğa ölüm Nasıl anlatılır mevzularını ele alacağım.
Doğadaki rutin düzenin bir parçası olan ölüm, söz mevzusu bir insan olduğunda kabullenmesi zor süreçler barındırır. Bilhassa yitik bir yakına aitse küçüklere bunu anlatmak ve sordukları sorular karşısında gelişimlerine uygun cevaplar verebilmek büyük ehemmiyet taşır.
ÇOCUKLARIN ÖLÜM İLE İLGİLİ SORULARI
Ölüm, bir tek bizlerin değil evlatların da bazen üstünde düşündükleri ve bizlere bu mevzuda sual sordukları bir mevzudur.Evladınız kimi zaman duyduğu ya da görmüş olduğu bazı olaylardan etkilenerek size ne süre öleceğinizi sorabilir. Evlatların sordukları sorular tesadüfi değildir. Bundan dolayı mevzuyu geçiştirmek yada yanıtsız bırakmak aklında başka soruların oluşmasına neden olur.
Çocuklar ölüm ile ilgili;
1. Sen ne süre öleceksin?
2. İnsanlar neden ölür?
3. Ölünce birbiririmizi Nasıl göreceğiz?
4. Ölmenden korkuyorum, sen ölürsen bana ne olacak?
5. Hepimiz ölür mü? benzer biçimde sorular sorabilirler.
Çocuklar dünyayı sorular ve sorularına aldıkları cevaplar ile anlamlandırırlar. Bundan dolayı bilhassa bu şekilde duyarlı mevzularda onlara verdiğimiz cevaplar oldukça önemlidir. Her mevzuda olduğu benzer biçimde bu mevzuda da küçüklere gelişimsel dönemlerine uygun ve anlayabilecekleri cevaplar vermek gerekir.
ÇOCUĞA ÖLÜM NASIL ANLATILIR?
Ilk olarak çocuğunuzun bu mevzuda bir merakı yoksa ve size sual sormuyorsa bu mevzudan bahsetmeniz gerekmez. Aynı şey “ben Nasıl dünyaya geldim” mevzusu için de geçerlidir. Çocuğun bu mevzuda bir merakı yok ise bilhassa bu mevzudan bahsetmenize gerek kalmamıştır. Çocuklar vakalar karşısında Nasıl tepki vereceklerini biz yetişkinlerden öğrenirler. Bir yakınızı kaybettiyseniz evladınız yaşadığınız yas sürecini gözlemleyecektir. Bu şekilde durumlarda onu süreçten dışlamanız gerekmez. neden mutsuz olduğunuzu, neden ağladığınızı ona gelişimine uygun bir üslupla anlatabilirsiniz.
Çocuğa ölüm ile ilgili bir konuşma yapılacaksa yada çocuk bir yakınını kaybettiyse;
1. Belirsiz İfadelerden Kaçının!
Baban artık uzaklara gitti, cennette bizi bekliyor olacak, diğeri dünyada onunla gene bir arada olacağız benzer biçimde bizim için bir şeyler ifade eden kalıplar çocuk için belirsizlik yaratacak bu da daha oldukça korkmasına yol açacaktır. Ek olarak bu biçim ifadeler çocuklar için gidenin birgün geri geleceği, onunla bir yerde karşılaşacağı benzer biçimde anlamlar içerdiğinden çocuk bir beklenti içine girebilir. Bunun yerine “Baban artık öldü, bizim yanımızda olamayacak fakat biz onu sevmeye devam edeceğiz” diyerek ölen kişiyle ilgili anılar anlatılabilir.
2. Sorularına Dürüst Cevaplar Verin!
“Anne sen de ölecek misin, sen ölürsen bana ne olacak, ben ne süre öleceğim?” benzer biçimde sorular 3-6 yaş evlatların bilhassa bir kayıptan sonrasında sorabilecekleri sorulardır. Bu sorular geçiştirilmemeli ve dürüst cevaplar verilmelidir. Ben merkezci dönemde olan çocuk kendisine nasıl sonuçlanacağını sorduğunda, “Sen esasen hep kendini düşünürsün.” benzer biçimde bir tepki ile eleştirilmemelidir. Bu sorular evlatların ölümü anlamlandırmaları için önemlidir. Bu sorular karşısında çocuğa itimat verilmeli, çocuk rahatlatılmalıdır. “Ben seninle uzun seneler geçirmeyi planlıyorum, senin yanındayım, birlikteyiz, güvendeyiz.” benzer biçimde pozitif ve destekleyici kalıplar kullanılmalıdır.
3. Evladı Yas Sürecine Dahil Edin!
Gözyaşlarınızı çocuktan saklamak, üzüntünüzü içinize atmak hem size hem de çocuğa bir yarar sağlamayacaktır. Daha da önemlisi çocuğun kafası karışacaktır. Duygularınızı çocuğunuzla paylaşabilir, “Üzgünüm bundan dolayı babanı özlüyorum, ağlıyorum bundan dolayı kendimi çaresiz hissediyorum.” benzer biçimde duygu içeren cümleler kurabilirsiniz. Yas süreci çocuğun da yaşaması ihtiyaç duyulan, tedavi edici bir süreçtir. Üzüntüyü bastırmak, ifade etmemek, kaçınmak ,üzerini örtmek yas sürecini hem uzatır hem de sağlıksız geçmesine neden olur.
4. Kitaplardan Faydalanın!
Bilhassa bu mevzuda yazılmış olan kitaplar çocuğun hem sorularına yanıt verecek, hem de sizi “yanlış bir şey yapma” duygusundan kurtaracaktır. Altta saydığım kitaplar çocuk istediği müddetçe yeniden yeniden okunabilir.
.
